Cuma Hutbesi: Söz Söylemek Sorumluluktur

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ

مَا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ

مَنْ كاَنَ يُؤمِنُ بِاللهِ والْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْراً أوْ لِيَصْمُتْ

Muhterem Müslümanlar,

Kardeşlerim!
Allah ü Teala Mü’minlere doğru sözlü olmalarını emretmiş, söylediğimiz sözlerden dolayı mutlaka sorumlu olduğumuzu bildirmiştir. Kur’an-ı Kerim’de Allah’ü Teala, sözlerimizin daima kaydedilmekte olduğunu, lehimizde veya aleyhimizde bir delil olarak mutlaka karşımıza çıkacağını haber vererek bizleri şöyle uyarmıştır: “Üstelik, biri insanın sağ tarafında, diğeri de sol tarafında oturmuş iki alıcı melek de (onun yaptıklarını) alıp kaydetmektedir. İnsan her ne söylerse, onun yanı başında (yaptıklarını) gözetleyen (ve kaydeden) bir melek hazır bulunur ”4

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) de hadis-i şeriflerinde: “Kulun kalbi doğru olmadıkça, imanı doğru olmaz. Dili doğru olana kadar da kalbi doğru olmaz.”5 buyurarak sözlerimize dikkat etmemiz gerektiğine, sözlerimizle imanımız arasında bir bağ olduğuna dikkatlerimizi çeker, sözlerimizin götürebileceği kötü akıbete karşı bizleri şu hadisleri ile de uyarır: “İnsanları yüzüstü cehenneme sürükleyen, dillerinin kazandığından başkası değildir”6

Değerli Mü’minler!
Sözlerimizin doğru olması kadar, sözlerimizin yerinde ve zamanında, belli bir uslüp içinde söylenmesi de önemlidir. Zira uslübumuz kişiliğimizin bir göstergesidir. Mü’min, sözlerinde nâzik olmalı, kendini ilgilendirmeyen ve faydası olmayan, kırıcı ve incitici sözlerden, boş ve anlamsız konuşmalardan uzak durmalıdır. Hiçbir maksadı olmayan ve düşünmeden yapılan konuşmalar, sahibi için pişmanlık vesilesidir.

Aziz Mü’minler!
O halde nazargah-ı ilahi olan kalplerimizi temiz tuttuğumuz gibi, dillerimizi de temiz tutmaya özen gösterelim. Dillerimizi, gönül incitici ve kırıcı sözlerden koruyalım. Yalan, gıybet, dedikodu, iftira vb. sözlerle kardeşliğimizi, birlik ve beraberliğimizi bozmayalım. Rabbimizin “Ey iman edenler! Allah’tan korkun ve doğru söz söyleyin.”7 uyarısını, Efendimizin, “Kim Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsa, ya hayır söylesin ya da sussun.”8 ikazını asla unutmayalım.

Yunus’un şu güzel sözleriyle hutbeme son veriyorum:
Sözünü bilen kişinin, yüzünü ak ede bir söz;
Sözünü pişirip diyenin, işini sağ ede bir söz.
Söz ola kese savaşı, söz ola kestire başı;
Söz ola ağulu aşı, bal ile yağ ede bir söz.
Kişi bile söz demini, demeye sözün kemini;
Bu cihan cehennemini, düzelte bir güzel söz

Kuddusi UYSAL
Münih Din Hizmetleri Ataşesi

1. Kaf, 50/17-18
2. Zümer, 39/23
3. Nesai, Sehv, 65
4. Kaf, 50/17-18
5. İbn Hanbel, III,199; Hadislerle İslam, c. 3, s. 392
6. Tirmizî, Îmân, 8; İbni  Mâce, Fiten 12; Ayrıca bkz. Nevevi, Riyâzü’s Salihîn, Hadis No: 1525
7. Ahzab, 33/70
8. Buhari, Edeb, 31; Müslim, İman, 74